Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 12-11-2014 r. – DI/100000/43/1147/2014

Składki ZUS z tytułu umowy zlecenia zawartej z własnym pracodawcą, która to umowa wykonywana jest w ramach prowadzonej działalności

UZASADNIENIE

Dnia 30 września 2014 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (…) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 20 października 2014r. doręczonym dnia 24 października 2014r. z wynagrodzeniem przekraczającym minimalne wynagrodzenie.

Wnioskodawca wskazał, iż jest zatrudniony na umowę o pracę w wymiarze (…) etatu w firmie (…) z wynagrodzeniem przekraczającym minimalne wynagrodzenie. Równolegle wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie obejmującym między innymi świadczenie usług.

Na rzecz firmy (…), niezależnie od pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę, wnioskodawca może realizować usługę (…) wykonywanych po godzinach pracy. Wnioskodawca podkreśla, że współpracownicy nie prowadzący działalności gospodarczej rozliczają taką usługę w formie umowy zlecenia, obciążonej dodatkowo składkami na ubezpieczenia społeczne.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby wykonujące prace na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają z tytułu tej umowy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla nich dobrowolne.

W ocenie wnioskodawcy wyjątkiem od powyżej przedstawionej zasady jest sytuacja, gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą wykonuje wskazaną umowę o świadczenie usług w ramach prowadzonej przez siebie działalności tj. przedmiot umowy zawiera się w zakresie prowadzonej działalności a przychód z niej jest opodatkowany jako przychód z działalności gospodarczej. W takiej sytuacji z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług osoba ta nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani obowiązkowo ani dobrowolnie. Ponadto, jeżeli powyżej wskazana umowa wykonywana jest w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, na brak obowiązku ubezpieczeń społecznych z tytułu umowy o świadczenie usług nie będzie miał wpływu fakt wykonywania jej na rzecz podmiotu, z którym osoba ta ma zawartą umowę o pracę.

Zdaniem wnioskodawcy z powyższego wynika że w zakresie realizacji dodatkowych usług serwisowych na rzecz firmy (…) wystarczy, że wnioskodawca rozliczy się, fakturą, oraz ani wnioskodawca ani firma (…) nie musi odprowadzać od kwoty faktury składek ubezpieczenia społecznego.

W piśmie z dnia 20 października 2014r. stanowiącym uzupełnienie do wniosku wnioskodawca wskazał, iż usługi serwisowe świadczone przez niego na rzecz firmy (…) będą świadczone na podstawie umowy zlecenia wykonywanej w ramach prowadzonej przez wnioskodawcę jednoosobowej działalności gospodarczej.

Przedmiot umowy (usługi (…) ) wchodzi w zakres prowadzonej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej. Obecnie świadczy usługi serwisowe innym klientom i zapewniają one większość dochodu działalności gospodarczej wnioskodawcy. Przychód z tytułu usług serwisowych należy więc traktować jako przychód z działalności gospodarczej.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie pisemnej interpretację w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.

Art. 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r . o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a w związku z art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 18 ust. 4 pkt 5a ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pracownicy spełniający jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowani ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą oni dobrowolnie, na swój wniosek, być objęci ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów. Jednakże pracownicy, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od minimalnego wynagrodzenia, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.

Jeżeli osoba, która wykonuje równocześnie pracę na podstawie umowy o pracę i zawartej z własnym pracodawcą umowy-zlecenia, dodatkowo prowadzi pozarolniczą działalność, obowiązkowe są dla niej ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę oraz – niezależnie od wysokości osiąganej w ramach stosunku pracy podstawy wymiaru składek — również ubezpieczenia z tytułu umowy-zlecenia. Taka umowa-zlecenie jest traktowana bowiem jak umowa o pracę.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla tej osoby stanowi łączny przychód, uzyskiwany z umowy o pracę oraz z umowy zlecenia.

Natomiast, gdy przychód uzyskiwany z umowy zlecenia jest opodatkowany jako przychód z działalności gospodarczej to umowa ta jest traktowana jako wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W takim przypadku nie ma zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w myśl którego za pracownika uważa się także osobę, która umowę cywilną wykonuje u własnego pracodawcy lub na jego rzecz.

W przypadku gdy osoba prowadząca działalność gospodarczą (podmiot gospodarczy) wykonuje w ramach tej działalności umowę-zlecenie (inną umowę o świadczenie usług bądź umowę o dzieło), której przedmiot jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności i umowę tę zawarła z pracodawcą, z którym łączy ją stosunek pracy, to jako drugi tytuł do ubezpieczeń społecznych, obok stosunku pracy, należy uznawać prowadzenie działalności gospodarczej.

Podsumowując, jeżeli pracownik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą i jednocześnie wykonuje umowę o świadczenie usług w ramach prowadzonej przez siebie działalności (przedmiot umowy o świadczenie usług pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności, przychód uzyskiwany z umowy o świadczenie usług jest opodatkowany jako przychód z działalności), umowa o świadczenie usług jest zawarta z własnym pracodawcą, drugim tytułem do ubezpieczeń społecznych – obok stosunku pracy – jest prowadzenie działalności gospodarczej. Z tytułu umowy o świadczenie usług (umowy zlecenia) osoba ta nie podlega ubezpieczeniom – ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. W sytuacji, gdy z umowy o pracę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w przeliczeniu na okres miesiąca, wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają charakter dobrowolny. Jeżeli podstawa ta jest niższa od minimalnego wynagrodzenia, wymieniona osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu (i ubezpieczeniu zdrowotnemu) również z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na fakt, iż z treści art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, iż pisemna interpretacja może być wydana przez Zakład w sprawach, o których mowa powyżej, przy czym niezbędną przesłanką, która musi zostać spełniona przez wnioskodawcę jest konieczność indywidualnego charakteru sprawy. Innymi słowy interpretacja może dotyczyć wyłącznie indywidualnej sprawy wnioskodawcy będącego przedsiębiorcą. Powyższe oznacza, iż brak jest podstaw do wydania interpretacji, gdy z wnioskiem o jej wydanie występuje wprawdzie podmiot posiadający przymiot przedsiębiorcy, niemniej występuje on w sprawach innych podmiotów.

Sytuacja taka ma miejsce po części w przedmiotowej sprawie, albowiem wnioskodawca w uzasadnieniu własnego stanowiska wskazał, że ani on jako przedsiębiorca ani spółka, w której jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne od kwoty faktury.

Z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji w jego indywidualnej sprawie wystąpił (…) jako przedsiębiorca (…) w związku z czym Zakład nie ma podstaw do wydania rozstrzygnięcia odnośnie tego czy również spółka, w której jest zatrudniony nie ma w sytuacji opisanej we wniosku obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.

Ponadto, jednoznacznie ujęty w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi potwierdzenie, iż wystarczającym jest w przedmiotowej sprawie aby wnioskodawca rozliczył się fakturą (ze wskazaniem konkretnej kwoty). Takie ustalenie nie wymaga zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek o charakterze publicznoprawnym.

Przedmiotem interpretacji mogą być tylko te sprawy, które odnoszą sie bezpośrednio do zakresu i sposobu zastosowania wyłącznie tych przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek o charakterze publicznoprawnym, nie zaś rozstrzygnięcie konkretnej sprawy administracyjnej.

Na marginesie należy podkreślić, iż w trybie wydawania pisemnych interpretacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie posiada kompetencji do prowadzenia postępowania dowodowego czy wyjaśniającego, nie kształtuje prawa, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i jest związany okolicznościami przedstawionymi przez wnioskodawcę we wniosku.

Idąc w ślad za twierdzeniem wyrażonym w Postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 18.04.201 lr. w sprawie o sygn. akt III UK 117/10 należy wskazać, iż zakres i przedmiot sprawy o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa konstytuuje treść wniosku wszczynającego postępowanie, a rolą organu prowadzącego to postępowanie jest ocena stanowiska strony w spornej kwestii, nie zaś przedstawianie poglądów i wykładni przepisów odnoszących się do różnych sytuacji faktycznych. Istotą tego postępowania jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku. Organ wydający decyzję nie może więc ingerować w stan faktyczny opisany we wniosku, podważać go, uzupełniać czy zmieniać w oparciu o inne źródła lub wiedzę znaną mu z urzędu.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych w (…).

źródło: https://bip.zus.pl